Anekdotes van buiten de vissenkom
Om een competente speler of effectieve manager en werknemer op de internationale markt te worden, is het belangrijk dat je je eigen cultuur kent. Vaak zien we niet hoe onze eigen cultuur ons beïnvloedt, een beetje zoals een vis niet beseft welke invloed het water rond hem heeft. Het perspectief van een buitenstaander kan daarom helpen om onze omgeving, het water waarin we zwemmen, te verkennen en meer over onze eigen culturele bagage te weten te komen.
Verschillende bedrijfsculturen
Om te bestuderen hoe niet-Nederlandse mensen de Nederlandse bedrijfscultuur ervaren, sprak ik onlangs met drie buitenlanders die op dit moment in Nederland aan de slag zijn. Ik vroeg hen naar een korte anekdote over hun ervaringen met hun Nederlandse collega’s. Daarna vergeleek ik hun feedback met de kenmerken van de Nederlandse bedrijfscultuur en die van hun eigen cultuur, zodat ik eventuele verschillen kon ontdekken.
Dit vertelden ze me:
Singaporees: “Ik zag een junior medewerker eens de ideeën van zijn baas openlijk in vraag stellen en bekritiseren, en verrassend genoeg leek hij dat niet eens erg te vinden.”
Vergeleken met de meeste Aziatische culturen is de Nederlandse communicatie bijzonder expliciet en direct. ‘Zeggen wat je denkt’ en ‘menen wat je zegt’ zijn erg belangrijk. Let er wel op dat deze directheid en eerlijkheid onrespectvol of bot kunnen overkomen bij mensen uit (midden- en hoge context culturen) waarin communicatie veel minder direct is en je meer tussen de regels moet lezen om de boodschap te begrijpen. De Nederlandse hiërarchie is vrij horizontaal, terwijl het in veel andere culturen ondenkbaar is om openlijk kritiek te uiten op iemand met een hogere rang.
Fransman: “Tot mijn grote verbazing kan iedereen, ongeacht zijn positie of vakgebied, zijn mening geven en ideeën delen tijdens teamvergaderingen. Ik zie die vergaderingen eerder als een lukrake uitwisseling van ideeën zonder duidelijke doelstelling. Omdat er veel gediscussieerd wordt en sommige ideeën door elk teamlid goedgekeurd moeten worden, kan het lang duren voor er beslissingen genomen worden. Dat vind ik soms erg frustrerend.”
Het Nederlandse besluitvormingsproces is gebaseerd op consensus. Iedereen wordt er bij betrokken, alle meningen worden gehoord en uiteindelijk wordt een compromis gevonden, waarmee alle partijen kunnen leven. Dat complexe proces kan dus heel wat tijd in beslag nemen. Ten opzichte van confrontatieculturen, zoals de Franse of Duitse cultuur waarin beslissingen door de hoogst geplaatste medewerker genomen worden, lijkt de Nederlandse meetingcultuur bijzonder inefficiënt.
Amerikaan: “Ik werk in een groot kantoor, en soms gaat mijn baas langs bij alle medewerkers en vraagt hij hen of ze nog een kopje koffie willen. Ik denk niet dat ik hiervoor ooit koffie van een baas gekregen heb.”
In de egalitaire Nederlandse samenleving is iedereen gelijk en wordt iedereen ook zo behandeld, maar in veel andere culturen geldt nog een zekere mate van onderscheid en beïnvloeden kenmerken zoals leeftijd, status en geslacht de rol die iemand in zijn omgeving of samenleving speelt. Weet ook dat in culturen waarin leiders met grote machtsafstand hun gezag niet uitoefenen vaak als zwak of niet invloedrijk beschouwd worden.
Klaar om uit je vissenkom te breken?
Speciaal voor expats hebben wij expattrainingen ontwikkeld. Tijdens een expattraining wordt aandacht besteed aan de taal en de cultuur van het nieuwe thuisland.
De training vermindert de cultuurschok en bereidt deelnemers voor op eventuele cultuurverschillen. Het helpt expats zich sneller thuis te voelen en effectiever samen te werken met hun nieuwe collega’s.
Deze blog verscheen eerder bij onze partner Akteos.
